Những hành vi hạn chế cạnh tranh trong đấu thầu

Hành vi hạn chế cạnh tranh trong đấu thầu là gì?

Hành vi hạn chế cạnh tranh trong đấu thầu là hành vi gây tác động hoặc có khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh. 

Tính cạnh tranh trong đấu thầu giúp tăng tỷ lệ tiết kiệm cho dự án, tăng chất lượng nhà thầu ngày càng cao, đồng thời đây cũng là một quy luật cơ bản của nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên việc các bên cạnh tranh không lành mạnh làh nguyên nhân gây ra những hậu quả tiêu cực về kinh tế - xã hội.

Mọi hành vi gây hạn chế cạnh tranh trong đấu thầu đều bị pháp luật nghiêm cấm và có biện pháp xử lí nặng, thậm chí nếu gây thiệt hại nghiêm trọng sẽ phải bị xử lý hình sự.

1. Hành vi hạn chế cạnh tranh trong lĩnh vực thầu xây lắp 

Các hành vi hạn chế cạnh tranh đối với gói thầu xây lắp bao gồm:

1. Thông báo mời thầu gói thầu xây lắp có yêu cầu nhà thầu phải đến gặp trực tiếp bên mời thầu để nhận hồ sơ thiết kế.

2. Trong phần tiêu chí đánh giá về nguồn lực tài chính của nhà thầu, Hồ sơ mời thầu đưa ra yêu cầu: “nhà thầu phải có cam kết cung cấp tín dụng của ngân hàng”, trong đó có nội dung “cam kết cho nhà thầu vay vô điều kiện số tiền …. VND trong trường hợp nhà thầu trúng thầu”. Theo đó, trong cam kết cung cấp tín dụng của ngân hàng mà không có nội dung nêu trên thì Hồ sơ dự thầu của nhà thầu sẽ bị loại.

3. Hồ sơ mời thầu gói thầu xây lắp yêu cầu nhân sự chủ chốt phải thuộc quyền quản lý của nhà thầu, phải ký hợp đồng lao động với nhà thầu từ năm 2019.

4. Hồ sơ mời thầu gói thầu xây lắp quy định Chỉ huy trưởng công trường phải thuộc quyền quản lý của nhà thầu mà không được thuê từ bên ngoài.

5. Hồ sơ mời thầu gói thầu xây lắp yêu cầu nhà thầu phải có cam kết về việc đổ đất thải đúng địa điểm được Chủ đầu tư hoặc Chính quyền địa phương chỉ dẫn nhưng trong Hồ sơ mời thầu không nêu rõ địa điểm đổ thải cụ thể, đồng thời không cho phép nhà thầu bổ sung cam kết trong trường hợp Hồ sơ dự thầu thiếu cam kết này.

6. Hồ sơ mời thầu quy định nhà thầu phải có cam kết bảo đảm an toàn vệ sinh môi trường, an toàn phòng chống cháy nổ, nếu Hồ sơ dự thầu thiếu các cam kết này thì nhà thầu không được bổ sung và sẽ bị loại.

7. Hồ sơ mời thầu gói thầu xây lắp trên địa bàn tỉnh X đưa ra yêu cầu nhà thầu phải sở hữu hoặc phải thuê thiết bị thi công chủ yếu trên địa bàn tỉnh X

8. Hồ sơ mời thầu gói thầu xây lắp yêu cầu phải đổ thải tại bãi đổ thải cách nơi triển khai gói thầu không quá 5km.

9. Hồ sơ mời thầu gói thầu xây dựng trường học trên địa bàn quận Y yêu cầu nhà thầu phải có hợp đồng tương tự đã được thực hiện trên địa bàn của quận Y.

10. Hồ sơ mời thầu gói thầu xây lắp yêu cầu nhà thầu phải đệ trình danh sách công nhân lao động khi tham dự thầu.

11. Hồ sơ mời thầu gói thầu xây lắp đưa ra quy định nhà thầu phải có tối thiểu 10 xe để thực hiện việc đổ thải, mỗi xe phải có tải trọng 10 tấn (trong khi đường giao thông tại khu vực thi công và đổ thải không có quy định hạn chế tải trọng xe). Nếu nhà thầu đề xuất các xe có trọng tải khác 10 tấn sẽ bị đánh giá là không đáp ứng.

12. Hồ sơ mời thầu quy định bắt buộc nhà thầu phải tiến hành khảo sát hiện trạng mặt bằng vị trí thi công, cung cấp, lắp đặt thiết bị (tài liệu khảo sát là một phần của hồ sơ dự thầu).

2. Các hành vi hạn chế cạnh tranh trong lĩnh vực mua sắm hàng hóa 

Các hành vi hạn chế cạnh tranh đối với gói thầu mua sắm hàng hóa có thể kể đến:

1. Hồ sơ mời thầu gói thầu mua sắm hàng hóa yêu cầu nhân sự tốt nghiệp đại học chuyên ngành kiến trúc hoặc mỹ thuật công nghiệp khi các nhân sự này không trực tiếp thực hiện các công tác lắp đặt, hướng dẫn chạy thử, vận hành.

2. Hồ sơ mời thầu gói thầu mua sắm hàng hóa yêu cầu nhà thầu phải cung cấp hàng hóa theo đúng thiết kế, tuy nhiên, trong Hồ sơ mời thầu không đính kèm các bản vẽ thiết kế của hàng hóa.

3. Hồ sơ mời thầu gói thầu mua sắm hàng hóa yêu cầu nhà thầu phải cung cấp hàng hóa theo đúng thiết kế riêng của chủ đầu tư; số lượng hàng hóa mà nhà thầu trúng thầu phải sản xuất theo thiết kế lớn. Tuy nhiên, Hồ sơ mời thầu lại quy định thời gian thực hiện hợp đồng chỉ có 15 ngày, không bảo đảm tính khả thi trong việc sản xuất hàng hóa, cung cấp, lắp đặt.

4. Hồ sơ mời thầu gói thầu mua sắm hàng hóa yêu cầu catalogue, tài liệu kỹ thuật phải có xác nhận của nhà sản xuất hoặc đại lý phân phối ủy quyền của nhà sản xuất.

5. Hồ sơ mời thầu gói thầu cung cấp, lắp đặt máy điều hòa nhiệt độ cho trụ sở làm việc của cơ quan A đưa ra yêu cầu nhà thầu phải có giấy phép bán hàng của nhà sản xuất.

6. Hồ sơ mời thầu gói thầu mua vật tư y tế của Bệnh viên đa khoa tỉnh A yêu cầu hợp đồng tương tự là hợp đồng đã ký và hoàn thành với các bệnh viện tuyến tỉnh trực thuộc tỉnh A.

7. Hồ sơ mời thầu gói thầu cung cấp bàn ghế học sinh có yêu cầu nhà thầu phải cung cấp hàng mẫu, đồng thời trong Hồ sơ mời thầu không quy định rõ các tiêu chí đánh giá về tính đáp ứng của hàng mẫu.

3. Các hành vi hạn chế cạnh tranh trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ tư vấn

Các hành vi hạn chế cạnh tranh đối với gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn như:

1. Hồ sơ mời thầu gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn thiết kế cho công trình có tính chất đơn giản nhưng lại đưa ra yêu cầu cao về trình độ, năng lực, kinh nghiệm của chuyên gia tư vấn.

2. Hồ sơ mời thầu gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn yêu cầu nhà thầu phải có tối thiểu 3 năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực tư vấn.

3. Hồ sơ mời thầu gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn yêu cầu nhà thầu không được chào mức lương chuyên gia vượt quá mức quy định của nhà nước (đính kèm theo các văn bản quy định về mức lương chuyên gia tư vấn).

4. Các hành vi hạn chế cạnh tranh ở lĩnh vực dịch vụ phi tư vấn 

Các hành vi hạn chế cạnh tranh đối với gói thầu dịch vụ phi tư vấn như:

1. Hồ sơ mời thầu gói thầu cung cấp dịch vụ thu dọn vệ sinh trong bệnh viện A yêu cầu nhà thầu phải kê khai cụ thể trong Hồ sơ dự thầu họ tên, trình độ, bằng cấp, kinh nghiệm… của các nhân sự dự kiến huy động để thực hiện công việc thu dọn vệ sinh trong bệnh viện.

2. Hồ sơ mời thầu các gói thầu bảo hiểm:

- Hồ sơ mời thầu gói thầu bảo hiểm, đấu thầu rộng rãi trong nước đưa ra yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm như:

“Nhà cung cấp bảo hiểm đạt được xếp hạng tài chính ở mức an toàn bởi một trong các tổ chức xếp hạng quốc tế như A.M Best, Standard & Poor’s, Moody’s, Fitch” và coi đây là tiêu chí để loại bỏ nhà thầu nếu không đáp ứng.

Trong khi theo thống kê, trên thị trường Việt Nam hiện chỉ có 5 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ đã thực hiện xếp hạng quốc tế. Với điều kiện này, khoảng 25 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ khác được đánh giá năng lực tài chính tốt theo tiêu chuẩn, quy định trong nước vẫn bị loại.

- Hồ sơ mời thầu đưa ra các tiêu chí đánh giá về kỹ thuật và quy định điểm tối thiểu cho cả các tiêu chí đánh giá nhỏ trong tiêu chí đánh giá tổng quát; trong đó chỉ duy nhất 01 doanh nghiệp bảo hiểm đáp ứng tất cả các tiêu chí.

3. Hồ sơ mời thầu đưa ra yêu cầu về hợp đồng tương tự mang tính khu biệt mà chỉ có rất ít nhà thầu đáp ứng.

Ví dụ: gói thầu cung cấp dịch vụ đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho cộng đồng và cán bộ cơ sở thuộc Chương trình 135, Hồ sơ mời thầu đưa ra yêu cầu hợp đồng tương tự phải là hợp đồng đào tạo, tập huấn thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Trong khi đó, nội dung gói thầu chủ yếu gồm các hạng mục: bố trí giảng viên, quản lý tổ chức lớp học, bố trí ăn nghỉ cho học viên, giảng viên, chuẩn bị hội trường, tài liệu, văn phòng phẩm, nước uống, phát các khoản hỗ trợ cho học viên (ăn, ở, đi lại và phụ cấp)…

Một số giải pháp của DauThau.info

DauThau.info ra đời luôn là cầu nối giúp các doanh nghiệp tiếp cận với các gói thầu trên hệ thống đấu thầu của Chính phủ một cách nhanh và chính xác nhất, góp phần tăng tính minh bạch trong đấu thầu, mang lại càng nhiều hơn cơ hội cho những nhà thầu muốn tham dự. 

Phần mềm Dauthau.info của chúng tôi cung cấp tính năng “Đọc vị đối thủ cạnh tranh và Bên mời thầu” thuộc gói VIP3. Nhà thầu đăng ký gói này có thể nắm được tổng quan về mối quan hệ chồng chéo giữa các nhà thầu với nhau, giữa nhà thầu và bên mời thầu trong các cuộc thầu mà đâu là bên trúng thầu hoặc hay chỉ là tham dự. Có thể phỏng đoán được hiện tượng “quân xanh - quân đỏ”, thậm chí nếu phân tích kỹ còn có thể tìm ra được quy luật chào giá của 1 “nhà thầu ruột” với bên mời thầu đó. 

Trong trường hợp có nhu cầu đối với phần mềm của chúng tôi hoặc cần giải đáp thêm xin liên hệ:

• Kênh chat: m.me/dauthau.info
• Hotline: 0904.634.288 hoặc 024.8888.4288
• Email: contact@dauthau.info